Bariery architektoniczne to wszelkie utrudnienia występujące w budynku i w jego najbliższej okolicy, które ze względu na rozwiązania techniczne, konstrukcyjne lub warunki użytkowania uniemożliwiają lub utrudniają swobodę ruchu osobom niepełnosprawnym. Realizacja tego zadania ma na celu umożliwienie lub w znacznym stopniu ułatwienie osobie niepełnosprawnej wykonywanie podstawowych, codziennych czynności lub kontaktów z otoczeniem.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 44 z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 926 z późn. zm.).

1. O dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych mogą ubiegać się osoby niepełnosprawne, które :

• posiadają znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, a w przypadku dzieci i młodzieży do 16 roku życia orzeczenie o zaliczeniu do osób niepełnosprawnych,  jeżeli rodzaj ich niepełnosprawności wymaga likwidacji barier architektonicznych ze względu   na        występujące trudności w poruszaniu udokumentowane orzeczeniem   o niepełnosprawności z występującym symbolem 05-R lub 10-N (równoważne z orzeczeniami ZUS stwierdzającymi całkowitą niezdolność do pracy lub całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji, a także stwierdzającymi niepełnosprawność z ogólnego stanu zdrowia -  I i II grupa inwalidów - poświadczone zaświadczeniem lekarskim  potwierdzającym, iż następstwem schorzeń stanowiących podstawę orzeczenia jest dysfunkcja narządu ruchu,
• posiadają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, a w przypadku dzieci                 i młodzieży do 16 roku życia orzeczenie o zaliczeniu do osób niepełnosprawnych,                              z zaznaczonym w orzeczeniu symbolem 04-O (równoważne z orzeczeniami ZUS stwierdzającymi całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji, a także stwierdzającymi niepełnosprawność z ogólnego stanu zdrowia – I grupa inwalidów potwierdzone zaświadczeniem lekarskim) pod warunkiem, że dołączą do wniosku zaświadczenie lekarza potwierdzające, iż następstwem schorzeń, stanowiących podstawę orzeczenia jest dysfunkcja narządu ruchu,
• stale zamieszkują pod podanym adresem;
• są właścicielami nieruchomości lub użytkownikami wieczystymi albo uzyskają pisemną zgodę właściciela budynku mieszkalnego;
• załączą aktualne zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia wystawione czytelnie
  i w języku polskim, wystawione nie wcześniej niż 60 dni przed dniem złożenia wniosku, zawierające wyraźne informacje o rodzaju posiadanych schorzeń utrudniających poruszanie się;
• załączą wstępną kalkulację kosztów dotyczącą realizacji zadania.

2. Osoby niepełnosprawne niespełniające ww. kryteriów, a posiadające trudności
   w poruszaniu się mogą otrzymać dofinansowanie po pozytywnej opinii Komisji
   rozpatrywania wniosków oraz Dyrektora Centrum. Wnioski takich osób powinny zostać poparte zaświadczeniem od lekarza specjalisty potwierdzającym, że osoba ma dysfunkcję narządu ruchu.
3. Złożenie wniosku nie jest równoznaczne z otrzymaniem dofinansowania na ten cel.
4. Wysokość dofinansowania likwidacji barier architektonicznych wynosi do 95% przedsięwzięcia, nie więcej jednak niż do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia. Wysokość dofinansowania ustala się po indywidualnym rozpatrzeniu wniosku.
5. Dofinansowanie nie może obejmować kosztów realizacji zadania poniesionych przed przyznaniem środków finansowych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i zawarciem umowy z Funduszem.
6. Wnioski mogą być składane w trakcie całego roku w tradycyjnej papierowej formie
   lub elektronicznie za pośrednictwem Systemu Obsługi Wsparcia (sow.pfron.org.pl).
7. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Inowrocławiu, zwane dalej „Centrum” informuje osobę, która złożyła wniosek w terminie 10 dni od złożenia, o występujących we wniosku uchybieniach, które powinny zostać usunięte w terminie 30 dni. Nieusunięcie ich
   w wyznaczonym terminie powoduje negatywne rozpatrzenie wniosku.
8. W przypadku gdy powstaną wątpliwości odnośnie do podanych we wniosku o dofinansowanie danych mających wpływa na przyznanie dofinansowania, wzywa Wnioskodawcę do złożenia w wyznaczonym terminie, nie dłuższym niż 14 dni, licząc od dnia otrzymania wezwania, wyjaśnień w sprawie lub dostarczenia niezbędnych dokumentów.
9. Wnioskodawca, któremu nie zostało przyznane dofinansowanie z powodu niewystarczającej ilości środków finansowych przeznaczonych na likwidację barier architektonicznych w roku rozpatrywania wniosku, może ponownie wystąpić o dofinansowanie składając kompletny wniosek w roku kolejnym.
10. Wszystkich Wnioskodawców obowiązuje skala punktowa, zgodnie z którą ustala się kolejność w przyznawaniu dofinansowania. Skalę punktową do wniosku określają
    Załącznik nr 1 oraz Załącznik nr 2 do procedury.
11. Wytyczne dotyczące rozpatrywania wniosków:

• wnioski rozpatrywane są kwartalnie;
• u Wnioskodawców, którzy złożyli wnioski do 31 marca danego roku, dokonuje się wizji lokalnej w miejscu zamieszkania celem weryfikacji wniosku i dokonania dokumentacji fotograficznej oraz określenia stopnia samodzielności na podstawie „Oceny stanu psychofizycznego osoby ubiegającej się o dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych w miejscu zamieszkania” (w przypadku gdy gospodarstwo domowe zamieszkują tylko i wyłącznie osoby niepełnosprawne, które posiadają orzeczenie o  niepełnosprawności w stopniu znacznym i/lub umiarkowanym z symbolem 05-R, 10-N, lub równoważnym weryfikacja dokonywana jest na podstawie „Oceny stanu psychofizycznego osoby ubiegającej się o dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych w miejscu zamieszkania”  każdej z tych osób);
• każdy wniosek podlega punktacji zgodnie ze skalą punktową;
• wnioski złożone w następnych kwartałach rozpatrywane są w identyczny sposób, o ile Centrum dysponuje środkami finansowymi;
• wnioski opiniowane są przez Komisję powołaną przez Dyrektora Centrum, która  określa  czy Wnioskodawca kwalifikuje się do przyznania dofinansowania;
• listę zakwalifikowanych przez Komisję wniosków sporządza się według przyjętych kryteriów;
• przekroczenie kosztów ponad wysokość przyznanego dofinansowania, a także w przypadkach, gdy niezbędne było wykonanie dodatkowych robót budowlanych   wymaganych przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, obowiązującymi polskimi        normami oraz zasadami wiedzy technicznej, Wnioskodawca pokrywa ze środków       własnych;
• po zakwalifikowaniu wniosku do realizacji Wnioskodawca przedkłada projekt budowlany (szkic pomieszczenia przed i po modernizacji);
• po dostarczeniu szkiców Wnioskodawca decyduje, czy powierza wykonanie prac firmie  czy prace będzie wykonywał w tzw. systemie gospodarczym;
• po dostarczeniu dokumentu, o którym mowa w pkt 8 i jego weryfikacji następuje            podpisanie umowy.

12. Wszystkie prace budowlane winny być realizowane zgodnie z wymogami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tj. U. z 2021 r. poz. 2351) oraz rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakimi powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2019 r. poz. 1065 z późn. zm.)
13. Inne szczegółowe informacje:

• wniosek o dofinansowanie musi zawierać uzasadnienie wskazujące na związek udzielenia dofinansowania z możliwością realizacji celu jakim jest likwidacja barier architektonicznych;
• podstawą przyznania dofinansowania jest realizacja przedsięwzięcia umożliwiającego lub w znacznym stopniu ułatwiającego osobie niepełnosprawnej wykonywanie podstawowych, codziennych czynności lub kontaktów z otoczeniem;
• dofinansowanie służy likwidacji istniejących barier, a nie modernizacji infrastruktury mieszkaniowej i zabezpieczaniu potrzeb mieszkaniowych osoby niepełnosprawnej;
• dofinansowaniem ze środków finansowych Funduszu może być objęty zakup urządzeń, materiałów budowlanych, robót lub innych czynności, jakie mogą być dofinansowane w ramach likwidacji barier architektonicznych, zawartych w przedstawionym Katalogu;
• dofinansowaniu nie podlegają adaptacje nowo zakupionych lokali mieszkaniowych w stanie deweloperskim,
• zakres rzeczowy i finansowy budowy lub robót budowlanych określa kalkulacja kosztów lub projekt budowlany i wyciąg z projektu budowlanego lub szkic mieszkania;
• szczegółowy koszt urządzeń, materiałów budowlanych, robót lub innych czynności ustala się wg średnich cen publikowanych w regionalnych informatorach,

a w przypadku ich braku, średnich cen rynkowych;

• do obowiązku Wnioskodawcy należy uzyskanie uzgodnień, kosztorysów: wstępnych, powykonawczych, opinii i pozwoleń wymaganych przepisami szczegółowymi oraz pozwolenia na budowę;
• Wnioskodawca obowiązany jest, w zależności od rodzaju zadania, powierzyć wykonanie budowy lub robót budowlanych wybranym przez siebie podmiotom,
  z zastrzeżeniem udzielenia gwarancji na wykonane prace oraz z zachowaniem terminu ich wykonania, określonego w umowie z Centrum, zawierając z wykonawcą umowę cywilno-prawną (druk umowy otrzymuje z Centrum);
• w przypadku wykonywania robót przez firmę, Wykonawca jest zobowiązany
  do przedstawienia na odbiorze końcowym kosztorysu powykonawczego sporządzonego
  na Katalogach Nakładów Rzeczowych;
• koszty uzyskania niezbędnych uzgodnień, opinii, projektów, kosztorysów,
  pokrywa Wnioskodawca;
• w przypadku, gdy Wnioskodawca decyduje się na wykonanie robót we własnym zakresie, tj. nie powierzając wykonania zadania podmiotom trzecim, otrzymuje dofinansowanie w wysokości do 95% zakupionych przez siebie materiałów niezbędnych przy wykonaniu prac (bez tzw. robocizny);
• o zawarciu umowy z Wykonawcą Wnioskodawca obowiązany jest powiadomić Centrum w terminie 7 dni od daty zawarcia umowy;
• Wnioskodawca ponosi pełną odpowiedzialność za działania Wykonawcy;
• przekazanie dofinansowania następuje po odbiorze wykonanych prac, którego dokonują  wyznaczeni przez Dyrektora pracownicy Centrum - w tym jeden uprawniony do nadzoru inwestorskiego nad wykonaniem likwidacji barier po dostarczeniu przez Wnioskodawcę:

1. faktur lub rachunków wystawionych na Wnioskodawcę przez wykonawców lub dostawców o terminie płatności nie krótszym niż 30 dni od daty wystawienia rachunku,
2. dowodu uiszczenia wkładu własnego,
3. kosztorysu powykonawczego stanowiącego załącznik do faktury,
4. protokołu odbioru robót podpisanego przez Wykonawcę oraz Wnioskodawcę, a także po sprawdzeniu przedłożonych przez Wnioskodawcę dokumentów pod względem merytorycznym i formalnym, przelewem na wskazane konto;

• przedłożone dokumenty podlegają weryfikacji pod względem zgodności z wnioskiem, uzgodnionym kosztem i zakresem robót oraz podpisaną umową;
• w rozliczeniu nie uwzględnia się kosztów opłat kar umownych;
• przekazanie środków finansowych następuje w terminie 30 dni od dnia złożenia wymaganego kompletu dokumentów;
• w przypadku stwierdzenia usterek przy odbiorze zadania, przekazanie środków finansowych zostanie dokonane w ciągu 14 dni po terminie udokumentowania przez Wnioskodawcę usunięcia wad;
• dofinansowanie obejmuje koszt zakupu urządzeń, materiałów budowlanych, robót budowlanych lub innych usług z zakresu likwidacji barier, zakupionych lub wykonanych po przyznaniu środków finansowych i zawarciu przez Wnioskodawcę umowy ze Starostą Inowrocławskim;
• do rozliczenia nie uwzględnia się faktur za materiały oraz robót dokonywanych przed podpisaniem umowy ze Starostą Inowrocławskim o dofinansowanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
• w przypadku śmierci Wnioskodawcy, wniosek nie podlega dalszemu rozpatrywaniu i dalszej realizacji. Jeżeli wniosek został rozpatrzony pozytywnie, a Wnioskodawca zmarł, środki finansowe nie mogą zostać wypłacone, gdyż jest to świadczenie własne Wnioskodawcy.

Proponowany katalog rzeczowy urządzeń, materiałów budowlanych, robót lub innych czynności, jakie mogą być objęte dofinansowaniem w ramach likwidacji barier architektonicznych.

1. Dla osób niepełnosprawnych z koniecznością poruszania się na wózku inwalidzkim wykonanie / montaż pochylni / podjazdu.
2. Założenie płytek antypoślizgowych, jeżeli podłoże stwarza trudności w poruszaniu się.
3. Roboty polegające na likwidacji progów i/lub likwidacji zróżnicowania poziomu podłogi.
4. Zakup i montaż drzwi wejściowych o szerokości co najmniej 90 cm (dotyczy osób poruszających się tylko i wyłącznie za pomocą wózka inwalidzkiego).
5. Adaptację pomieszczeń na łazienkę i WC, a także przystosowanie już istniejących pomieszczeń higieniczno-sanitarnych do potrzeb Wnioskodawcy, w szczególności:

• wykonanie odpływu liniowego lub tzw. koperty (wraz z doprowadzeniem instalacji wodno-kanalizacyjnej);
• zakup i montaż płaskiego brodzika prysznicowego – bezprogowego o wymiarach minimalnych 90x90 cm lub brodzika o wymiarach minimalnych 90x90 cm
  o zewnętrznej wysokości do 5 cm;
• skucie istniejącej posadzki i położenie nowej antypoślizgowej wraz z fugami;
• poszerzenie drzwi łazienkowych do 80 cm (w świetle) w przypadku osób poruszających się na wózkach inwalidzkich;
• zakup i montaż krzesełka lub siedziska prysznicowego ułatwiającego osobie niepełnosprawnej korzystanie z prysznica;
• zakup i montaż oporęczowania (wymagany uchwyt pod natryskiem oraz przy WC – nie dotyczy osób leżących);
• zakup i montaż WC przystosowanego wysokością do potrzeb osoby niepełnosprawnej;
• zakup i montaż umywalki przystosowanej do osoby niepełnosprawnej;
• zakup i montaż lustra pochylnego dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich;
• zakup i montaż baterii umywalkowych i prysznicowych;
• farby;
• zakup i położenie płytek ściennych;
• instalacja elektryczna.

6. Przystosowanie kuchni do samodzielnej obsługi przez osobę niepełnosprawną, poruszającą się na wózku inwalidzkim (osoba zamieszkująca samotnie), w tym:

• obniżenie zlewozmywaka oraz zakup i montaż niskich blatów wysuwanych, umożliwiających dojazd wózkiem inwalidzkim;
• zakup i montaż ruchomych półek na specjalnych prowadnicach;
• zakup i montaż zawiasów umożliwiających otwieranie pod kątem od 90° do 170°.

7. Dla osób z dysfunkcją narządu wzroku stanowiącą powód wydania orzeczenia o niepełnosprawności,  przy     dokonaniu likwidacji barier  w pomieszczeniach        uwzględnia się wykonanie odpowiedniego doświetlenia pomieszczenia, oznakowanie lokalu i ciągów komunikacyjnych.
8. W przypadku wszelkich innych robót i zakupów nie zawartych w katalogu wniosek rozpatrywany jest indywidualnie do potrzeb osoby niepełnosprawnej.
9. Dofinansowaniu nie podlegają adaptacje nowo zakupionych lokali mieszkaniowych w stanie deweloperskim.
10. Dofinansowaniu nie podlegają prace o charakterze remontowo-wykończeniowym, które nie wpływają na poprawę funkcjonowania osoby niepełnosprawnej, lecz
    stanowią o podniesieniu estetyki pomieszczeń wszystkie inne, które służą
    modernizacji infrastruktury mieszkaniowej osoby niepełnosprawnej a także zakup artykułów gospodarstwa domowego, szafek, akcesoriów łazienkowych, oświetlenia itp.